De Goede Woning 1920 – 2018

,,Het Filippoterrein wordt voor mijn gevoel ons laatste project. Daar komt de naam De Goede Woning weer terug en wordt hij voor eeuwig opgeschreven. We hebben hier zelf opdracht gegeven aan Voip architecten Barneveld die de ontwikkeling en voorbereiding voor ons heeft gedaan, de WSN heeft deze ontwikkelingen aangepast en zal het project verder uitvoeren”, aan het woord is Bert van Essen, oud-voorzitter van de stichting De Goede Woning. In totaal 37 jaar maakte hij deel uit van het team en was voor het overgrote deel de voorzitter van deze kleine woningbouwvereniging en woningstichting in Nijkerkerveen, die er voor zorgde dat honderden Veenders en Holkerveners een dak boven hun hoofd kregen. In januari 2018 werd het stokje overgedragen aan de Woning Stichting Nijkerk (WSN). Vele jaren woonde hij in één van de woningen van het Koolhaaspark aan de Amersfoortseweg. 

De Goede Woning ontstond op initiatief van dominee Koolhaas, die in 1920 dertig woningen langs de Amersfoortseweg wist te realiseren voor de armste mensen in de dorp. Bert kwam hier zelf ook wonen in de jaren zestig. ,,Mijn vrouw is daar opgegroeid en toen haar oma die inwoonde bij haar ouders overleed mochten wij er samen gaan wonen. Toen waren het eigenlijk al eco-woningen, met voor elke woning 920 m² grond. De huisjes waren zo ingericht dat er naast het gezin ook ruimte was voor een varkentje of een geit. Er zat een stal in met een echte grub, een gleuf voor de uitwerpselen van het beestje. Dominee Koolhaas verdient naar mijn idee nog steeds een standbeeld in Holkerveen.”De woningen aan het Koolhaaspark in de jaren 20 van de vorige eeuw.

,,De relatie tussen de gemeente Nijkerk en De Goede Woning is nooit een goede relatie geweest”, vertelt Bert. Er was in 1970 al sprake van grote woningnood in Nijkerkerveen, maar de gemeente wilde volgens Bert het Koolhaaspark slopen. Op een ledenvergadering van de woningbouwvereniging werden Teus van de Bunt en Bert als tegenkandidaten gesteld en met ruime meerderheid in het bestuur gekozen. ,,Teus en ik werden eerst ingezet als algemeen bestuurder, echter binnen korte tijd werd mij gevraagd het secretariaat op mij te nemen. De zittende bestuursleden van De Goede Woning waren al jaren in gevecht met de gemeente Nijkerk en zelfs overtuigd door de gemeente Nijkerk dat sloop de enige oplossing was, om verandering binnen de woningbouwvereniging kracht bij te zetten werd ik op de algemene ledenvergadering gekozen tot voorzitter. Toen is het ge-eikel begonnen.”

Doordat de samenstelling van het bestuur veranderde, veranderde ook de mening over de sloop en werd er hard tegen in gegaan om een einde te maken aan het slopen van toen nog goed bruikbare woningen. ,,Dat onze visie juist was, mag blijken uit het feit dat er nu in 2021, dus ruim 45 jaar later, nog steeds een woning naar volle tevredenheid wordt bewoond. Onze drijfveer was om de woningen te behouden voor de sloop. Als voorbeeld dienden Ons Belang in Hoevelaken die bestond uit identieke woningen als in het Koolhaaspark, maar deze werden gerenoveerd en waren erg mooi geworden. We vonden het schandalig dat dit in Nijkerkerveen niet kon.”

In 1972 werden -met pijn in zijn hart- al drie van de dertig woningen waar 47 gezinnen in gehuisvest waren gesloopt. In december 1976 kwam de Projectgroep Koolhaaspark van de grond, naar aanleiding van een verzoek van de bewoners. Ze vragen de gemeente om de eis om de woningen te laten slopen te laten vervallen en ontruiming slechts op vrijwillige basis te laten gebeuren. Vanaf 1979 wordt een sterfhuisconstructie afgesproken. De huur die de bewoners toen betaalden was 28 gulden en een kwartje per maand.De sloop van 1 van de woningen in de jaren 70 van de vorige eeuw.

In de ruim 37 jaar dat Van Essen verbonden was aan de woningbouwvereniging wat later een stichting werd heeft hij meerdere functies vervuld, waarvan de laatste dertig jaar als voorzitter. Met zijn team zijn er 232 woningen gebouwd in Nijkerkerveen. Zo zijn er woningen gerealiseerd aan onder andere de Westerveenstraat en de Van Rootselaarstraat, de Bruijnhof, de Wouter van de Kampstraat, B.G. Ruitenbeekerf en de Dirk Ruitenbeekstraat. Drie van de voornoemde straten zijn vernoemd naar voorzitters die in het verleden actief zijn geweest in het belang van de woningbouwvereniging.De start van de woningbouw op de Vanenburg in 1983. Op de foto ziet u onder andere Wethouder Dirksen, Hannes van den Heuvel, voorzitter Bertus Ruitenbeek en aftredend voorzitter Bert van Essen met zijn vrouw en dochter. De oplevering van de gerenoveerde woningen op de Nieuwe Kerkstraat 66 – 84 in 1984. Voorzitter Bertus Ruitenbeek overhandigt de sleutel aan 1 van de toenmalige bewoners.De start van de woningbouw aan de De Bruijnhof in 1984. Op de foto vlnr: Ton Mens (verhuurderszaken), Bertus Ruitenbeek (voorzitter) en Andrea Kas (secretaresse) zetten de eerste schop in de grond.  

 

De sleuteloverdracht aan de toenmalige bewoners van de De Bruijnhof 1 – 45

De oplevering van de woningen aan de De Bruijnhof 43 – 45 in 1985. Op de foto ziet u vlnr Ton Mens (verhuurderszaken), Henk Buitink (onderhoud), Bertus Ruitenbeek (voorzitter) en enkele bewoners.

De oplevering van enkele woningen op de Dirk Ruitenbeekstraat en Dominee Hugenholtzstraat in 1989. Bertus Ruitenbeek biedt de bewoners een welkoms bloemetje aan.

Bert van Essen en Wethouder Renger Walet leggen de eerste stenen van de twee appartementencomplexen op de van Dijkhuizenstraat in 2010

,,Onze complexen zijn altijd herkenbaar geweest door de kleine aantallen. Er mocht maar mondjesmaat gebouwd worden. Hierdoor zijn een heleboel jonge mensen het dorp ontvlucht. Ze zullen ook niet terugkomen in Nijkerkerveen omdat de druk op de woningmarkt nu zo groot is. In 2014 is er een samenwerkingsovereenkomst getekend met Amersfoort en toen al heb ik al voorspeld dat we overruled zouden worden door Amersfoort. Ik zat tussen de directeuren van grote woningstichtingen en kreeg het verwijt dat ik in Nijkerkerveen alleen voor de Veenders wilde houden en geen oog had voor de andere woningzoekende. Ik werd niet serieus genomen en dacht te bekrompen.”

Terugkijkend is Bert van mening van mensen die in het verleden niet in aanmerking kwamen voor een huurwoning. ,,Dit kwam omdat ze er domweg niet waren. Ik vind dat ze nu ‘een streepje voor verdienen’ om alsnog in Nijkerkerveen te wonen.”

Het is volgens Bert een strijd van vijftig jaar geweest, die niet echt gewonnen of verloren is. ,,In 1968 ben ik getrouwd. Toen al was het voormalig bestuur onder grote druk gezet om grond die in het bezit van de woningbouwvereniging was voor twee gulden per m² te verkopen aan Wabo plastics, bekend van de Lola afwasborstel en de plastic wasknijpers, terwijl er al een plan voor het realiseren van nog eens tien woningen klaar lag voor die plek.” In 1994 kreeg de overheid veel minder grip op bestaande woningbouwverenigingen omdat er een brutering operatie vanuit de overheid plaatsvond. ,,Dit betekende dat alle overheidsgelden terug gestort moesten worden en er in de private markt geld moest worden geleend om de activiteiten van de woningenbouwverenigingen verder mogelijk te maken.” In 1995 en de jaren erna werden steeds meer woningbouwverenigingen omgevormd tot stichtingen. ,,Dit had te maken met de zekerheden die de private banken stelden aan bestuursaansprakelijkheid. Bijna alle woningbouwverenigingen werden stichtingen.”

In het vroege verleden waren er meer initiatieven om voor de allerarmste mensen huizen te bouwen. Zo was er aan de Van Deelenstraat in Nijkerk een stichting actief en had de Gereformeerde Kerk op de Frieswijkstraat een aantal woningen met aangrenzend een rusthuis.

In de periode 1994 tot 1998 zat Bert in de gemeenteraad: ,,Daar ben ik niet dommer geworden, maar het zijn de vier slechtste jaren van mijn leven geweest. Ik heb geleerd dat de grote lijnen uitgezet worden door de coalitie en dat de coalitie akkoorden zo dichtgetimmerd zijn dat er voor de partijen die daar geen deel van uitmaken weinig eer is te behalen. Nijkerk en Amersfoort hadden al de afspraak om elkaar te helpen, maar het is geen schande om op te komen voor je eigen bevolking. Een mooi voorbeeld kunnen we zien in de gemeente Putten die al zijn inwoners voor de invoering van de nieuwe woningwet en het gezamenlijk aanbieden van woningen via Noord Veluwe zittende huurders duidelijk maakten dat ze door zich op dat moment in te laten schrijven al hun woonjaren die ze al in de huidige woning woonden konden verzilveren voor inschrijfpunten, zo wordt de nieuwe woningwet heel slim omzeild. Het getuigd van een goede visie en heeft de bevolking beschermd tegen overmatige import.”

Bert is altijd erg betrokken geweest bij de huurders van De Goede Woning. ,,Als er een klacht was over een stopcontact dat stuk was, gingen we altijd langs. Dan bleken de bewoners bijvoorbeeld gestuct te hebben en was er een draadje los geschoten. Ik zette het draadje weer vast en voila, het stopcontact deed het weer. Er is eens een journalist van een landelijke krant een dag mee geweest en het ene moment was ik in gesprek met een jurist over een lopende of slepende zaak en het andere moment werkte ik met een schroevendraaier om iets te verhelpen in één van de huurwoningen. Ik voelde mij echt een allrounder in die tijd.”

Bert zegt alle 232 huurders te kennen. ,,Ik heb ze allemaal bij het betrekken van hun woning in Nijkerkerveen een hand gegeven, tot 1 januari 2018. We hebben op een gegeven moment de mensen ook meer begeleid en alle mensen die een woning toegewezen kregen geholpen met advies of goede raad. Onze administrateur zorgde voor de woonruimteverdeling en onze onderhoudsman Henk Buitink ging met ze de woning door. Bij de ene helft konden we niet stuk, bij de andere helft werden we gezien als een eigenwijze pummel. Maar je kunt nooit met iedereen vrienden zijn.” Hij heeft regelmatig te maken gehad met oudere huurders met dementie. ,,Iedere twee dagen had iemand een verstopt toilet omdat de huurder vergat dat je pampers niet door kon spoelen. Op een gegeven moment hebben we zorg ingeschakeld om te voorkomen dat het gebeurde en we hebben een inspectieput aan de voorzijde van het huis gemaakt zodat een rioolreiniger er makkelijk bij kon. We zijn altijd erg begaan geweest met de huurders. Op een dag was er een gezin waarvan een van de bewoners ernstig ziek werd en op een verhoogd toilet moest. Die mensen konden het moeilijk betalen en kregen van de WMO niets vergoed. Ik ben op het toilet gaan staan, die zwierde aan alle kanten en bleek direct daarna ineens ‘stuk’ te zijn zodat we toch een verhoogd toilet konden plaatsen.”Een foto van het bestuur in 1985. Boven vlnr: Teus van de Bunt, Henk Buitink en Gerrit Mobelis. Onder vlnr: Ton Mens, Bertus Ruitenbeek en Betsy van der Stelt.

Een feestelijk moment in De Baggelaar in 1996. Teus van de Bunt viert zijn 25 jarig jubileum bij De Goede Woning. Op de foto ziet u vlnr: Mevrouw van de Bunt, Teus van de Bunt, Een ambtenaar van de Gemeente Nijkerk die hem een kado overhandigt en Bertus Ruitenbeek.  

Een foto uit 1986. Henk Buitink en Bertus Ruitenbeek staan op de plek waar het kantoor en dependance van de Rijkspolitie zou worden gebouwd.

Een foto uit 1986. Bertus Ruitenbeek en Henk Buitink bekijken de bouw van het kantoor vanaf een bankje op de Zonnehof.

De openingshandeling van het kantoor en dependance van de Rijkspolitie in 1987. Op de foto ziet u vlnr: Burgemeester van der Zaag, Henk Buitink, Bertus Ruitenbeek, Ton Mens en Teus van de Bunt omringd door belangstellenden.

Een foto van de huurwoningen op de Nieuwe Kerkstraat in het jaar 2007. De laatste woning werd in 2012 gesloopt.

Een mooi moment vond hij het bezoek van Paulis Jansen van de SP, die ook een dag mee wilde lopen om te zien hoe De Goede Woning werkte. ,,Ik had voor hem en een collega van hem een fles Nijkerks spraakwater gehaald. De volgende dag zou hij een debat over woningbouwzaken hebben. Hij zei: ‘Ik mag geen cadeaus aannemen.”, waarop ik hem beloofde dat hij van het spraakwater een stuk beter zou gaan praten. De volgende dag hield hij in de Tweede Kamer zijn betoog en toen kwam de fles spraakwater terug in zijn speech.”

Waar hij niet graag op terug kijkt is het relletje dat ontstond toen de stichting in 2007 gefiscaliseerd werd. Omdat Bert nooit een vergoeding voor de werkzaamheden die hij had verricht had gehad, en andere bestuursleden wel, kreeg hij met terugwerkende kracht een nabetaling over de jaren waarover hij niet was beloond.

Omdat dit bedrag in een keer werd opgenomen als verplichting, gaf dat een totaal vertekend beeld en werd het gezien als een bonus. ,,In die tijd waren bonussen een vloek. Ik kwam vervolgens op de lijst van grootverdieners van Plasterk te staan en werd benaderd door de NOS, en verslaggevers van de Nijkerkse krant die we gelukkig vrij simpel konden overtuigen met de beschikbare cijfers. Onze raad van commissarissen heeft toen in een advertentie aangegeven dat iedereen die vragen had over deze gang van zaken zich kon melden op het kantoor van de woningstichting. Er is geen enkel verzoek binnen gekomen, maar ik merkte wel dat het ingegeven was door rancune vanuit de politiek.”

Hij ziet een enorme run vanuit de Randstad op de dorpen: ,,Omdat ze graag ruim willen wonen, Kattenbroek en Vathorst is toch heel anders dan Nijkerkerveen. het zou fijn zijn als Nijkerkerveen een dorps karakter blijft houden.”

Wil je meer uit de Nijkerkerkerveense geschiedenis lezen en zien? Klik dan hier.