Aan het begin van de achttiende eeuw kwamen er Hoogduitse joden naar Nijkerk toe. Op dat moment was al een halve eeuw een Joodse Italiaanse gemeenschap in Nijkerk gevestigd. De rijke familie Italiaander had haar intrek genomen in het havenstadje. De gronden van Nijkerk waren goed om tabak te verbouwen. Hun geloof beleden ze in ‘Het Huis met de Bijenkorf’. Toen de Hoogduitse joden naar Nijkerk kwamen, wilden zij ook een eigen plek hebben. In 1801 werd de synagoge aan Singel 11 gebouwd. Omdat in die tijd een plek van geloof nog niet mocht opvallen in het straatbeeld, net zoals de katholieke schuilkerken, werd de synagoge op enkele meters afstand van de straat gebouwd.
Toen de Joodse gemeenschap van Nijkerk zo goed als verdwenen was na de Tweede Wereldoorlog, en het pand niet meer werd gebruikt, werd de synagoge door de Israëlische gemeente in 1954 verkocht aan Jan Bijvank, de vader van Jan Bijvank jr. Jan weet nog goed hoe hij als klein jongetje in de ruimte rondliep. ,,Ik zal een jaar of zes zijn geweest. Alles moest uit het pand gehaald worden en dat was een flinke klus omdat het een imposant gebouw was. Alleen de zijmuren zijn blijven staan.”
In 1876 was Jan Jacob Bijvank als schoenmaker vanuit Hilversum in Nijkerk komen wonen. Jan: ,,Mijn grootvader had destijds een winkeltje achter een grote poort in de Langestraat. Later is dit de sigarenwinkel van Van den Ham geworden toen we verhuisden naar het Singel. Mijn grootvader verkocht ook schoenen in de zaak, maar was in eerste plaats schoenmaker omdat er nog niet veel schoenenwinkels waren.”
Lees de rest van het artikel op Stadnijkerk.nl
Foto Jan Bijvank