Het actiecomité tegen de vestiging van een asielzoekerscentrum in Nijkerkerveen heeft de volgende stand van zaken doorgegeven over de besluitvorming over een AZC in relatie tot de impact op het huidige beleid

B. Besluitvorming tot heden

Professionalisering van Communicatie in Nijkerk

Op 21 september 2023 besloot de gemeenteraad van Nijkerk unaniem om de communicatie op strategisch niveau te verbeteren. Dit besluit leidt tot een extra investering van ongeveer een half miljoen euro in communicatie. Aangezien we niet willen wachten op de volledige implementatie, zullen we u in de komende weken van relevante informatie voorzien. De kwestie rondom het AZC is complex, met veel betrokken partijen op zowel nationaal als lokaal niveau. We zullen proberen om zo duidelijk mogelijk de gevolgen en mogelijke consequenties van de aankomende beslissingen in Nijkerk uit te leggen. Deze week bespreken we de impact op het huidige beleid.

Huidige Status van de besluitvorming

De gemeente Nijkerk bevindt zich momenteel midden in het besluitvormingsproces, waarbij de gevolgen van de uiteindelijke keuze aanzienlijk zijn. Hoewel een groot deel van de raad nu van een welverdiende vakantie geniet, zal direct na de vakantie “het” besluit moeten worden genomen. De keuze voor een locatie bepaalt namelijk ook de omvang en het type van de faciliteit en kan niet los worden gezien van de impact op zowel de inwoners als de asielzoekers. Het opzetten van een AZC brengt veel uitdagingen met zich mee, zoals veiligheid, gevolgen voor het gemeentelijke beleid, consequenties voor woningbouw, en de toekomst van statushouders. Hier zijn enkele belangrijke overwegingen, zonder daarbij volledig te zijn:

Impact op het Coalitieakkoord 2022-2026 van CDA, Pro21 en VVD

In het coalitieakkoord “Samen wonen, samen werken, samen leven” hebben de partijen zich gecommitteerd aan:

Jaarlijks 250 woningen bouwen, waarvan 35% betaalbare koop- of huurwoningen zijn
Prioriteit geven aan woningen voor inwoners uit de eigen gemeente
Creëren van een prettige leefomgeving met ruimte om te werken en te ontspannen
Ontwikkelen van een levendig centrum
Transparantie naar de inwoners
Een antidiscriminatiebeleid met gelijke rechten voor iedereen
Goede begeleiding van vluchtelingen
Preventie van armoede en begeleiding van inwoners
Zorgen voor een veilige omgeving

Met de komst van een groot AZC lijkt het onmogelijk om bovenstaande doelen te realiseren. Bestaande AZC’s in Nederland veroorzaken vaak problemen die deze haaks staan op bovenstaande uitgangspunten. Het is daarom van belang dat de coalitiepartijen een grondige impactanalyse uitvoeren voordat ze instemmen met een AZC. Ze kunnen ook overwegen het akkoord aan te passen of een nieuw akkoord opstellen, zodat er geen beloftes worden gedaan die niet waargemaakt worden. Als ze “ja” zeggen tegen een AZC, is het eerlijk om aan te geven welke doelen uit het coalitieakkoord onmogelijk zijn.

Impact op de Omgevingsvisie gemeente Nijkerk 2040

De Omgevingsvisie van Nijkerk schetst de lange termijnontwikkeling van de gemeente met kernwaarden zoals:

Balans (duurzame ontwikkeling)
Ontwikkeling passend bij de schaal van de gemeente (kwaliteit boven kwantiteit)
Verbinding
Het woord ‘asielzoeker’ of ‘statushouder’ komt in de visie niet voor. Gezien de verwachte toename van asielzoekers tot 2030, is een grondige analyse van de visie nodig. Op basis van COA-gegevens verwachten we dat Nijkerk tot 2030 ongeveer 2550 statushouders moet huisvesten, wat leidt tot een tekort van ongeveer 1200 woningen. Dit betekent dat er tot 2030 überhaupt geen woningen beschikbaar zullen zijn voor de lokale bevolking.

Impact op het Meerjaren Investeringsprogramma 2025-2040

De financiële positie van de gemeente Nijkerk staat onder druk, en er zijn vanaf 2026 aanzienlijke bezuinigingen nodig. De begroting houdt geen rekening met de komst van 278 asielzoekers. De kosten voor het COA zijn de afgelopen twee jaar aanzienlijk gestegen, van €726 miljoen in 2021 naar €2.660 miljoen in 2023. Het COA heeft daarom aangegeven dat de asielzoekers en statushouders zo snel mogelijk moeten worden overgedragen aan de gemeenten.

In Nijkerk werd dit afgelopen jaar duidelijk toen statushouders in het Ampt van Nijkerk werden geplaatst. Het COA dekte de eerste zes maanden de kosten, waarna de gemeente verantwoordelijk werd. Aangezien hotelovernachtingen voor 40 personen duur uitvallen, besloot de gemeente de Passantenhaven voor €500.000 te verbouwen voor de opvang van statushouders. Of de  statushouders daar mogen blijven, moet de rechter nog bepalen. De kosten voor de opvang en begeleiding van asielzoekers vormen dus een aanzienlijke belasting voor de gemeente.

In ons volgende artikel zullen we onze zorgen over de mogelijke gevolgen van een AZC in Nijkerk verder bespreken.