Elke week twee keer domineespost als flessenpost op deze site, op dinsdag en vrijdag: een briefwisseling van de twee Veense dominees Judith Visser en Leendert van der Sluijs. Hun vragen zouden zomaar ook uw/jouw vragen kunnen zijn. Hun antwoorden misschien eye-openers… Vandaag antwoordt ds. Judith Visser.

Ha Leendert!

Wat tof dat een engel jouw laptop beplakt had met de waarschuwing hem niet te openen in vakantie-tijd. Ik vond zo’n briefje niet op mijn laptop. Maar met een goede reden ontdekte ik! Mijn jongste dochter ontpopte zich deze vakantie tot een heuse kunstenaar met eigen tekeningen en kleurplaten. Laptop en printer hebben overuren gedraaid, ik lieg niet als ik zeg dat er ruim een pak printerpapier getekend en gekleurd is door haar. Alle deuren in onze woonkamer knisperen van de tekeningen en kleurplaten en bezwijken bijna onder het gewicht van haar Kunstwerken. Nou ja, dat laatste is meer figuurlijk bedoeld dan, maar ik heb met groot plezier toegekeken hoe haar tekeningen van zelfgemaakte My Little Ponies, Pups en Danseresjes uitgroeide tot ware Kunstwerken! De engel in mijn buurt moet geweten hebben dat ik ook in vakantie-tijd mijn laptop zo nu en dan nodig had.

‘Time is a river that sweeps you along’, wat een uitsmijter in jouw brief. Ik vind het een fantastisch citaat, niet te vertalen ook, want gek genoeg doe je met een vertaling de lading van de uitspraak te kort. Er klinkt melancholie in door, naar mijn idee, een wat dramatisch gevoel dat je de tijd niet in de hand hebt en of je nu wil of niet het gaat door, je wordt meegenomen, meegesleept soms, ook al zou je soms liever even op de oever van de tijdsrivier op adem komen. Maar er klinkt ook iets vrolijks door in deze uitspraak, vind ik. Een rivier kan ook meanderen. Ik heb dat altijd zo’n ontzettend fantastisch woord gevonden, meanderen. Het bochtig door een landschap kronkelen van een rivier. Ik hoor dan een feestelijk geklater, of een gezellig gekabbel van water, en daar word ik blij van. Daar laat ik me graag op meenemen, meanderend door de wateren des levens! Ja ja, ik word er bijna filosofisch van! En blij, want ik zit nu met een opborrelende lach achter mijn laptop. Dus, dank voor jouw uitsmijter.

En ik ben nu ook erg benieuwd naar het boek dat jij hebt gelezen in jouw vakantie, Leendert. Een boek over de klimaatcrisis en veranderende weersverschijnselen. Zo midden in deze zomer, met soms bepaald niet-zomers-weer, word ik weleens bang. Eco-anxiety noemen ze dat, zo heb ik mij laten vertellen, oftewel eco-angst en klimaat-stress op z’n Nederlands. Dat is dat je onrust, verdriet, angst en/of stress ervaart bij nieuws rondom ecologische achteruitgang, oftewel bij nieuws over hoe wij de aarde naar de knoppen helpen. Naast berichten over versneld smeltende ijskappen, intenser wordende bosbranden, snel afnemende biodiversiteit, groeiende productie van wegwerpplastic, ruziënde politiek en economische belangen, is soms ook gewoon het extremer wordende weer dat ik ervaar als ik naar buiten loop en naar buiten kijk reden voor eco-angst. Waar zijn we naar op weg? Wat zijn we nou aan het doen? Als er mensen zijn die zoveel geld bezitten dat ze een heel werelddeel van armoede en honger zouden kunnen behoeden, maar ze reizen liever al vervuilend tien minuten de ruimte in, wat begin ik dan met m’n afvalscheiding en zoektocht naar herbruikbare spullen? Dus Leendert, vertel me alsjeblieft wat meer over jouw boek!

Over boeken gesproken, ik heb deze vakantie weer eens wat gelezen van een schrijver die ik vroeger ook graag las, Chaim Potok. Deze keer las ik ‘Het Kanaal’, misschien wel bekend? En zo bijzonder, in dit boek werd ik ook weer getroffen door het fenomeen ‘tijd’. Amos, de hoofdpersoon, wordt in zijn leven ingehaald door zijn verdrongen oorlogsherinneringen uit zijn kindertijd. Ik vond het een aangrijpend verhaal en voor mij ook weer een onderstreping van het gegeven dat je er niet aan ontkomt om zo nu en dan eens achterom te kijken in je leven. ‘Time is a river that sweeps you along’, je kunt er wel een kunstmatig kanaal van willen maken, maar als het water anders wil, beginnen wij mensen daar toch weinig tegen. En als dat water niet gezellig meandert, maar als een heuse wilde water stroom, of wilde overstroming, je hele leven door elkaar schudt, dan wordt het tijd om even achterom te kijken. Is het niet pas daarna dat het water weer gezellig meanderend verder kan gaan? 

Maar ik heb ook nog heel wat anders gelezen, The Awakening of Miss Prim van Natalia Sanmartin Fenollera. Ken je dat boek? Weer eens een heerlijk ‘anders’ boek. Maar ik moet stoppen met schrijven, anders wordt mijn brief te lang. Leendert, ik hoop dat je een fijne vakantie hebt gehad en met hernieuwde energie weer aan de slag kunt. Ik kijk uit naar je volgende brief.

Collegiale groet, Judith