Er was dreiging van oorlog. Men las het in de krant en sprak erover bij de bakker. Natuurlijk was er hoop dat het monster van de oorlog weg zou blijven. Maar de angst dat het hen toch zou treffen, won het meer en meer van de hoop.

Op een dag was het zover, de dreiging werd werkelijkheid. Het land was in oorlog, aangevallen door een grotere en sterkere vijand. Met de moed der wanhoop werden de verdedigingslinies versterkt. Een klein dorpje lag letterlijk en figuurlijk in de vuurlinie en alle inwoners werden naar een dorp verderop gebracht. Niet wetende hoelang het zou gaan duren en of ze hun huizen ooit nog terug zouden zien. Vluchteling in eigen land, met alleen nog de bezittingen die ze konden tillen.

Dit is geen verhaal uit Afrika of het Midden-Oosten. Dit is een verhaal uit onze eigen gemeente. In mei 1940 werden de inwoners van Nijkerkerveen geëvacueerd en kregen onderdak in Putten. Om het in perspectief te zetten: Er woonden op dat moment nog geen 9.000 mensen in Putten, ze gaven onderdak aan alle 1.800 inwoners uit ’t Veen. Ze kregen vooraf niet eens een brief van de burgemeester, laat staan dat er een inspraakprocedure was.

Twee weken later kon men terug naar huis. Twee generaties later zijn de 1.800 vluchtelingen uitgegroeid tot een dorp met 4.500 inwoners en is ze haar geschiedenis vergeten. Hun dorp is twee keer zo groot geworden, hun harten twee keer zo klein.

Tijdens de geallieerde aanvallen op Arnhem in 1944 werden grote gebieden geëvacueerd. Duizenden mensen raakten op de vlucht en zochten hun heil elders. Op sommige dagen kwamen er wel 20.000 mannen, vrouwen en kinderen door onze gemeente. Ruimschoots meer dan het totale inwonersaantal in die tijd en toch werden ze geholpen, nergens hing een spandoek.

Nijkerkerveen is te klein voor 278 extra inwoners. Het weiland waar nu veel over te doen is, is potentiële bouwgrond. Vastgoedontwikkelaars speculeren hier al jaren op. Het weiland is enkele hectaren groot en we bouwen in Nederland al gauw 50 huizen per hectare. Als daar ooit gebouwd gaat worden dan gaat het om veel meer dan 278 mensen.

Dit is niet het verhaal van een paar inwoners die aan een weiland wonen. Dit is een verhaal van gewone burgers die vechten voor hun eigen stukje wereld. Omdat ze menen daar meer recht op te hebben dan een ander. Een verhaal dat de vluchtelingen die hier naartoe komen helaas maar al te goed kennen.

Christian Hogeveen – De Stad Nijkerk