Burgemeester Renkema had zich er nog wel zo hard voor ingespannen. De gemeente Nijkerk wilde bij wijze van noodopvang maximaal 350 asielzoekers opnemen in het voormalige Euretco-gebouw in Hoevelaken, maar daaronder mogen zich geen ‘veiligelanders’ en jonge asielzoekers bevinden. De ‘veiligelanders’ zijn de asielzoekers die vaak geen recht hebben op asiel maar wel voor veel heisa zorgen, binnen en buiten de azc’s.  Maar de inkt van deze afspraak is nog niet opgedroogd of staatssecretaris Eric van der Burg komt hier al op terug. Hij liet recent weten dat het onmogelijk is om deze vluchtelingen uit te sluiten. „Het kan namelijk voorkomen dat iemand uit een veilig land, op basis van persoonlijke omstandigheden, toch recht heeft op verblijf.” En zo heeft Van der Burg een bom gelegd onder de Nijkerkse afspraak. De VVD in Nijkerk-Hoevelaken heeft, voordat het inhoudelijke debat is gevoerd of dat er met de bewoners van Hoevelaken is gesproken, inmiddels laten weten er geen fiducie meer in te hebben.  Fractievoorzitter Niels Staal schrijft het volgende en citeert eerst een deel uit een eerder gepubliceerde column:

“De spreidingswet waarmee gemeenten gedwongen kunnen worden tot opvang ligt klaar en alleen al daarom lijkt het verstandig dat Nijkerk nu een stap naar voren heeft gezet. Anders overkomt het ons en kunnen we geen voorwaarden meer stellen.”

Staal: De mogelijke dwang van het Rijk tot het opvangen van asielzoekers is voor de VVD een zwaarwegend argument om in beginsel positief te staan tegenover de stap naar voren van het college om actief mee te werken aan opvang. We houden dan als gemeente zoveel mogelijk zelf de regie en kunnen de goede afspraken maken over doelgroepen, veiligheid enzovoort. En dan nog zal het een hele klus zijn om voldoende draagvlak onder de Hoevelakers te verwerven. Daarom vonden wij het ronduit schokkend om woensdagavond jouw filmpje te zien, met de mededeling dat de nood inmiddels zo hoog is bij het realiseren van opvangplekken, dat afspraken met gemeenten over wel en niet op te vangen doelgroepen eenzijdig van tafel worden geveegd. Wij konden het bijna niet geloven en hebben de bijbehorende brief aan de Tweede Kamer erop nageslagen. Daar staat het zwart op wit onder het kopje Doelgroepbeperking: “In het uiterste geval zullen asielzoekers – desnoods ongevraagd – op opvanglocaties die restricties hanteren worden ondergebracht.” Met andere woorden, afspraken met het COA kunnen en zullen eenzijdig door de staatssecretaris van tafel worden gehaald als hij dat nodig vindt en hebben dus geen waarde meer. Wij zouden niet weten hoe wij dit nog moet uitleggen aan de inwoners van Hoevelaken. We kunnen ze geen enkele harde garantie meer geven over gemaakte afspraken, alles staat op losse schroeven. Als VVD Nijkerk-Hoevelaken kunnen en willen we op deze manier niet meewerken aan opvang.

Een belangrijk thema van deze tijd is het herstel van vertrouwen tussen burgers en de overheid. Deze actie om afspraken eenzijdig opzij te zetten, is funest voor dat vertrouwen. Wij hebben echt wel begrip voor jouw positie. Dat je voor een bijna onmogelijke opdracht staat om de opvang van een onbeperkte stroom asielzoekers in goede banen te leiden. Maar dat de VVD in Den Haag maar blijft accepteren dat nog steeds onvoldoende maatregelen worden genomen om grip te krijgen op de instroom, is een politieke keuze. Een politieke keuze die de onze niet is en waarvan de onaanvaardbare gevolgen de gewone mensen, die ons als lokale VVD’ers hebben gekozen als hun gemeenteraadsleden, niet mogen treffen.

Kees van den Heuvel