De 34-jarige Marlisa Hommel, docent Engels uit Arnhem, bekladde en vernielde onlangs het Israëlcentrum in Nijkerk. Daar doet ze overigens helemaal niet geheimzinnig over, want ze heeft haar relaas al gedeeld via onder meer Linkedin en herhaalde dit afgelopen week in een interview met de Volkskrant. 

Ze is verontwaardigd over de manier waarop de politie haar heeft aangehouden na de actie in Nijkerk. ‘Omdat ik voor vrede ben en mij uitspreek tegen de misdaden van Israël ben ik gearresteerd’, schreef ze op social media. ‘Als doodnormale docent Engels word ik kennelijk als staatsgevaarlijk gezien. Extreemrechts is aan de macht. Doodeng. Blijf je uitspreken mensen, laat je niet intimideren.’ Ze eindigde haar post met de slogan Free Palestine. Hommel is lid van de actiegroep Justice Now, de pro-Palestijnse tak van Extinction Rebellion.

In Nijkerk beplakten activisten het gebouw met posters en spoten kruisen op de muren. ‘Free Gaza’ schreven ze met rode letters op de stoep. Hommel werd gearresteerd voor vernieling en openlijke geweldpleging. ‘De kruisen en leuzen zijn aangebracht met krijtspray, dat was je er zo af’, aldus Hommel. ‘Voor de posters is plakband gebruikt, ook makkelijk te verwijderen dus. We deden de actie toen het centrum gesloten was, omdat we niemand wilden intimideren.’ Hommel is herkend op een beveiligingscamera. ‘Kennelijk sta ik in systemen en wisten ze waar ik woonde.’ Ze beklaagt zich erover in de Volkskrant dat de politie bij haar later op de stoep stond. ‘Zondagavond kwamen een stuk of acht agenten met gezichtsbedekking en een stormram mijn huis binnen. Mijn partner zag iets buiten en deed de deur open. Ik heb geen idee of ze wilden aanbellen of die stormram gebruiken. Ik was boven en stopte mijn dochtertje in bed. Opeens hoorde ik boven op de overloop ‘Politie, maak je kenbaar!’. Dus ik doe de deur van de slaapkamer open en daar staat een groep agenten. Voor de ogen van mijn vierjarige dochtertje moest ik mee. Dat was een nare ervaring, ook voor haar.’

Geschrokken opent Hommels echtgenoot de voordeur, waarna de politie hem tegen de muur zet, fouilleert en zijn telefoon afneemt. Intussen gaat een aantal agenten naar boven. ‘Ze riepen dat ze geweld zouden gebruiken als ik niet mee zou werken’, vertelt Hommel, die direct de kamer van haar dochtertje verlaat en meeloopt naar beneden. ‘Ze dreigden dat ze me in de boeien zouden slaan.’ De manier waarop Hommel is opgepakt, leidt tot onrust onder activisten, hun advocaten en mensenrechtenorganisaties. Zij maken zich al langer zorgen over een verharding van de aanpak van activisten door politie en justitie, en het afschrikwekkende effect dat daarvan uitgaat. Ze wijzen erop dat burgerlijke ongehoorzaamheid ook onder het demonstratierecht kan vallen. Dat staat onder druk, en daarmee een van de fundamenten van de democratie. Amnesty International Nederland trok hierover de afgelopen jaren meermaals aan de bel. Uit onderzoek van de mensenrechtenorganisatie blijkt dat overheden vaak onrechtmatige voorwaarden stellen aan demonstraties. De politie vraagt (vreedzame) demonstranten daarnaast zonder duidelijke reden om legitimatie, verwerkt persoonsgegevens in politiedatabanken en bezoekt activisten thuis om vragen te stellen over deelname aan protesten. Dit wordt als intimiderend ervaren. ‘Het probleem is dat protest gestigmatiseerd wordt’, zegt Marjolein Kuijers, expert demonstratierecht bij Amnesty. ‘Autoriteiten beschouwen het bij voorbaat als een veiligheidsrisico. Demonstranten worden gezien als relschoppers, niet als bezorgde burgers.’ Kuijers wijt dat deels aan de retoriek in Den Haag: ‘Politici spreken over tuig, schoonvegen, oppakken die handel.’ Hommel:

,,Amnesty heeft onlangs een rapport gepubliceerd, waarin wordt betoogd dat het demonstratierecht in Nederland steeds verder onder druk staat. De angst leeft dat met extreemrechts aan de macht dit nog erger zal worden. Die arrestatie heeft er misschien niet direct mee te maken, maar indirect is het wel intimidatie. Voor het delict waarvan ik word verdacht – krijtspray en posters plakken op een gebouw – krijg je doorgaans slechts een boete. Geen gevangenisstraf. Het is totaal onnodig om dan met zoveel politiegeweld iemands huis binnen te vallen en mensen te intimideren. Ik vermoed dat zulke acties vaker gaan voorkomen en dat de onderdrukking heftiger wordt.’ Foto Kees van den Heuvel