Van vrijdag 11 april tot en met vrijdag 30 mei is er in dorpshuis ’t Veense Hart in Nijkerkerveen een expositie te zien over de oorlogsjaren in de regio Nijkerkerveen. Een viertal persoonlijke verhalen worden uitgelicht. De expositie is opgezet door Saskia Berculo en Dick Schouten. Zij zaten eerder samen in het Oranjecomité voor de festiviteiten rondom Koningsdag in Nijkerkerveen. Kort voor de coronatijd stopte Saskia met het organiseren van deze activiteiten en ging zich, samen met Dick, richten op een expositie vanwege 75 jaar bevrijding. Deze expositie in 2020 ging echter niet door vanwege de coronapandemie. ,,We wilden extra aandacht besteden aan deze mijlpaal en we hadden het idee dat er te weinig bekend was over wat er in Nijkerkerveen in de oorlogstijd was gebeurd.

In 2022 was het dorpshuis ’t Veense Hart in Nijkerkerveen gerealiseerd en konden we onze eerste expositie organiseren. Ook is toen het vrijheidsmonument gerealiseerd. Mijn opa en oma, Jan en Dinie van Meerveld, kwamen ook uit Nijkerkerveen en hebben in Israël een Yad Vashem onderscheiding gehad omdat ze Joden hebben geholpen. Ze hebben onderduikers gehad en zaten in de verzetsgroep Hein.” Dat verhaal kreeg in 2023 een vervolg met verzetsman Willem Kuijt, die piloten gered heeft en daarvoor onder andere de Medal of Freedom in Amerika en de Medal of Courage van Engeland als onderscheidingen heeft gekregen. Vorig jaar was het onderwerp de evacuatie aan het begin van de oorlog van mensen uit Nijkerkerveen richting Putten. ,,We wilden voor dit jaar aanvankelijk een verhaal over de evacuées die vanuit Arnhem in Nijkerkerveen zijn gebleven, maar kregen dat niet rond omdat er tegen hun kinderen niet veel over was gesproken. Daarom hebben we voor een viertal kleinere verhalen gekozen waar al enige informatie van bekend was.” Zoals het verhaal van Tijmen Doppenberg, een jongetje dat in november 1944 op 10-jarige leeftijd is overleden. ,,Hij werd getroffen door een aanval vanuit de lucht door Engelse soldaten. Zij hadden het waarschijnlijk verkeerd ingeschat. Hij was aan het spelen in de achtertuin bij familie in de Schoolstraat. Dat heeft voor de familie heel veel impact gehad en ik vond dat een bijzonder verhaal.”

Omgekomen militair

Tijdens de inval van de Duitsers in mei 1940 werd de dienstplichtige soldaat Beert van den Akker uit Nijkerkerveen op 13 mei dodelijk getroffen door Duits vuur. Hij vocht samen met zijn maat in Ochten, waar de Betuwestelling moest worden verdedigd. Na drie dagen strijd werd deze alsnog door de Duitsers veroverd. ,,In 2020 is er een struikelstenen gids uitgegeven door Museum Nijkerk en in Nijkerkerveen ligt in de Van Dijkhuizenstraat ook een struikelsteen ter ere van Beert van den Akker.” Via via kwam Saskia in contact met Katja van Meurs, die haar het verhaal vertelde over Klaas Bast. ,,Zijn ouderlijk huis tegenover de kerk in Nijkerkerveen werd beschoten en Klaas raakte gewond. Hij werd vervoerd naar het ziekenhuis in Apeldoorn, maar is overleden aan zijn verwondingen.” Dat persoonlijke verhaal is gelieerd aan de beschieting van de kerktoren op 24 april 1945. Die dag was het Veen eigenlijk al bevrijd, maar de toren van de grote kerk van Nijkerkerveen werd nog getroffen door vijandelijke artillerie. Vanuit de richting Amersfoort schoten de Duitsers de kerktoren in puin.

Bunker

Dick Schouten heeft het verhaal over de organisatie Todt, de Panterstellung en de bunker aan de Weldammerlaan uitgezocht. Vanaf februari 1945 bouwden de Duitsers middels de organisatie Todt een nieuwe verdedigingslinie die deels door Nijkerkerveen liep. De bunker op de Weldammerlaan is hier een restant van. Krijgsgevangenen en Nederlandse dwangarbeiders moeseten het werk verrichten. Het materiaal werd via de haven van Nijkerk aangevoerd en door onder andere Veense boeren verplicht naar het werk vervoerd. ,,Dick houdt erg van geschiedenis en van het grotere verhaal. Ik vind de persoonlijke verhalen mooi om te vertellen en ben daar meer op gericht. Het groepje mensen dat hun herinneringen kan vertellen wordt wel steeds kleiner. Sommige mensen vinden het ook best moeilijk. Als ze ervoor open staan gaan Dick en ik er samen naartoe. Zo hebben we een warme vertrouwensband opgebouwd. Ook is er mooie samenwerking met Museum Nijkerk.” De expositie aan de Van Noortstraat 36 in Nijkerkerveen is van maandag t/m zaterdag te zien tijdens openingstijden van het dorpshuis, de school of bibliotheek. De officiële opening is 11 april in de ochtend door mevrouw Corry van ’t Voort-Doppenberg, de bijna 90-jarige zus van Tijmen en door Petra de Jong-van den Akker, een kleindochter van Beert van den Akker.

Verhalen gezocht
De expositie aan de Van Noortstraat 36 in Nijkerkerveen is van maandag t/m vrijdag te zien tijdens openingstijden van het dorpshuis, de school of bibliotheek. De officiële opening is 11 april in de ochtend door mevrouw Corry van ’t Voort-Doppenberg, de bijna 90-jarige zus van Tijmen en door een kleindochter van Beert van den Akker. Wie een verhaal weet te vertellen uit de periode 1940-1945 over familieleden uit Nijkerkerveen, en dit wil delen kan contact opnemen met Saskia Berculo: henk.berculo@upcmail.nl of 033-2461373.

Bron: De Stad Nijkerk.