De Schakel toneel van de volgende klucht in het Winddossier. De wijkturbine was, 24 november jl. onderwerp van gesprek. Wethouder Windhouwer, besloot “vijf voor twaalf”, of beter “5 over twaalf”, toch maar, minimaal, iets aan bewonersparticipatie te doen. Dit proces had hij al maanden stilgezet en herhaalde pogingen tot herstart, door onder meer de Stichting Leefbaar en Duurzaam Nijkerk, maar ook ongeruste bewoners, afgewend. Als Stichting en initiatiefnemer, van de allereerste klankbordgroep, werd gevraagd deel te nemen aan, niets anders, dan een spoedprocedure om de windturbine in de woonwijk, door te drukken. Waar normaal een keuze uit verschillende data werd voorgesteld, gold nu: “U bent aanwezig of uw inbreng wordt niet meegenomen”. Sterker nog: “Uw inbreng wordt door het door ons ingehuurde “onafhankelijk” bureau beoordeeld (wij van wc-eend) en wellicht meegenomen in beleid. Antwoorden op vragen zullen wij netjes organiseren in een bestand en toevoegen aan het verslag”. Ofwel we gaan in ieder geval door met onze kamikaze route, want bewonersparticipatie, dat willen we niet. “De klankbordgroep kan helaas niet representatief aanwezig zijn”, klonk het onder de beperkt uitgenodigde bewoners. Dit betekende niet dat er een alternatieve datum gezocht werd. Het is ook lastig, zo’n datumprikker.

Dat de zorgen verder gaan, dan enkel die van de Stichting, bleek uit het feit dat er opeens, meer bewoners, ruim 100, zich aansloten op de avond. Het college, dacht door
een slimme agenda, plaatjes en klemmende uiterste data, bewonersparticipatie te minimaliseren en gaf aan op 15 mensen te rekenen. Een grote misvatting en de zoveelste
in dit winddossier. Ietwat ongemakkelijk, toch maar snel een grote zaal regelen en zorgdragen dat het programma gewoon doorgaat, want we moeten, “hoe dan ook”, dat beroemde vinkje “bewonersparticipatie” plaatsen. Hoe dan ook? Dat klinkt bekend. Het was de windlobby, die enkele maanden geleden de Raad informeerde, dat de windturbine er “hoe dan ook”, komt. Met andere woorden je kunt wel een raad vormen, maar in dit geval heb je, nu of straks, in ieder geval niets te zeggen. Een interessante wending die verder werd ingevuld door het college. Op de ontelbare vragen en verontwaardiging uit het publiek, bleek één partij de schuldige: de Raad. De Raad heeft, zoals de Wethouder aangaf, de druk opgevoerd om voor eind december 2025, hen een uitgewerkt routeplan aan te bieden. Dit legt een enorme druk, waardoor er opeens een heel strak schema, met minimale mogelijkheden ten aanzien van bewonersparticipatie, moet worden gerealiseerd. Het nieuwe (tv) format is geboren:
“Help mijn Wethouder kan niet anders”. Het College vervolgd haastig door, als groot tovernaar, opeens, een zogenaamd “uitnodigingskader” uit de grote windhoed, te toveren. Laatste is niets anders dan een methode om bewonersparticipatie en kwaliteitsonderzoeken te realiseren door deze eenvoudig en direct uit te sluiten.

Althans door te schuiven naar, in Nijkerk, de enige exploitant “Wind op Nijkerk”. De enige exploitant, want van een zorgvuldige of openbare aanbesteding lijkt geen enkel sprake. Wind op Nijkerk, heeft overigens vanwege haar periodiek overleg met het college, al meer podium gekregen, dan dat bewoners ooit hebben gehad. De wethouder had het graag anders gezien, maar de druk van de raad is hem te groot, waardoor kwaliteitseisen, deugdelijk onafhankelijk onderzoek naar geluid, slagschaduw en participatie voor nu, onmogelijk worden gemaakt. Bewoners krijgen wel een plaatje te zien van een trubine en haar schaduw en ook een technisch document over geluid. Daar moet u het mee doen. De wethouder houdt bewoners voor niet ongerust te zijn, want de raad heeft zoiets als “bindend adviesrecht”. Maar hoe zit het dan met de klankbordgroep binnen dit uitnodigingskader? De wethouder licht toe: “U kunt nadat het kader door de raad is goedgekeurd, contact zoeken met de exploitant van de Windturbine. Deze is verplicht kwaliteitsonderzoek te doen en bewonersparticipatie mee te nemen”. Met andere woorden wij trekken onze handen af van onafhankelijk onderzoek naar kwaliteitseisen, zoals de gezondheid, slagschaduw, geluid en bewonersparticipatie. Daarvoor kun je terecht bij de exploitant.
Bewoners gaan dus in overleg met de Windturbine exploitant en kunnen daar een “ongekleurd” en onafhankelijk oordeel en proces, verwachten. Een beetje “Wij van WC-eend wethouder?”. Ja, maar jullie kunnen dan, als je niet eens bent een rechtelijke procedure aanspannen tegen de exploitant. De wethouder vervolgt: “Je kunt ook een
aandeel in de Windvogel kopen, zodat je mee kunt bepalen”. Hoewel inhoudelijk volledig onzin, met één aandeel heb vooralsnog niets te zeggen, lijkt het verkopen van de
Windvogel producten, de Wethouder gewoon. Maar de wethouder begrijpt toch ook wel, dat het niet nu al gepast is voor de windlobby producten aan te prijzen? Zou het
opkomen voor bewoners en hun belangen, niet eerder passen bij uw huidige functie? De raad is schuldig aan al deze ellende. De raad voert de druk op. Volstrekt onzin. Als
stakeholder van het eerste uur kunnen we stellen dat de raad de afgelopen jaren wel verzocht heeft om haast te maken, maar ze heeft daarbij niet gepleit voor onzorgvuldigheid, beperken van bewonersparticipatie en zeker niet het verschuiven van onafhankelijk kwaliteit onderzoek naar de exploitant. Sterker nog: de raad heeft meer geluisterd naar bewoners, dan het College ooit heeft gedaan. Het “uitnodigingskader” is als nieuw doordram middel bedacht en opeens doorgevoerd, terwijl raad en bewoners nog “gewoon” met PlanMER bezig waren. Weet u nog? Daar waar u met 228 zienswijzen op heeft gereageerd. Dat de raad geïnformeerd is via raadsbrieven, doet daar niet aan af. Een raadsbesluit is geen Raads Informatiebrief, een “Bindend Advies”, is geen raadsbesluit. Ook de introductie van de nieuwe omgevingswet doet niet af aan de eisen gesteld in het amendement van de raad over de kwaliteit van deugdelijk onderzoek.
Niet onbelangrijk, want veel partijen hebben aangegeven dat als de gezondheid van bewoners enigszins in het geding is, dan plaatsen wij niet. Onderzoeken die straks
worden uitgevoerd door de exploitant en ter beoordeling worden aangeboden? Bewoners gaven ronduit aan dat ze het niet zien zitten om te procederen tot de hoge
Raad. Was de raad geen vertegenwoordiging van de bewoners? Met het akkoord op het uitnodigingskader wordt bewonersparticipatie en de gezondheid van bewoners direct vernietigd. Of gaat de raad de procedures tot de Hoge Raad financieren? De kosten welke nu worden gemaakt in de bodemprocedure over het geluiddossier, ja ook onder het huidige college, zijn enorm. In een zaak tussen exploitant en bewoner kunnen die makkelijk, het veelvuldige worden. De wethouder wil essentiële onderdelen van het proces eenvoudig overlaten aan de markt, ofwel de enige exploitant en zijn handen van het proces afhouden. Het college kan hier niets aandoen, de raad heeft immers besloten dat de exploitant alles “moet” doen en duimen dat dat goed gaat. Jammer voor de bewoners, maar hoe zei de windlobby het enkele maanden geleden ook alweer: “hoe dan ook, die turbine komt er”. Een uitspaak die zich die het college wel heel erg ter harte neemt.

Stichting Duurzaam en Leefbaar Nijkerk